Romantik ilişkilerde manipülasyon, partnerlerden birinin kendi çıkarları doğrultusunda partnerinin duygu, düşünce ya da davranışlarını kontrol altına almasıdır. Manipülasyon yapan partner, karşı tarafın zayıf yönlerini kullanarak kendi amacına ulaşmaya çalışır. Açık iletişim ve empati yerine amacına ulaşmak için dolaylı yollarla partnerini suçluluk, korku veya minnet gibi duygular hissettirerek etkiler. Bu tür manipülasyonlar, uzun vadede partnerin özgüvenini zedeler ve ilişkide ciddi sorunlara yol açabilir. Manipülasyon içeren bazı cümleler şunlardır;

“Sen yanlış hatırlıyorsun.”

“Senin için neler yaptım, sen benim için bunu bile yapamıyorsun!”

“Fazla alıngansın”

“Üzülmek için fazla abartmıyor musun?”

“Şu anki duyguların ve tepkilerin gereksiz.”

“Her şeyi fazla dramatize ediyorsun?

“Sen problemlisin”

Bu tarz cümleler ilişkide üzüntü hisseden partneri daha fazla hayal kırıklığına uğratır. Anlaşılmış hissetmediği gibi bir üzerine üzüntü ve kırgınlık hissettiği ve bu duyguları dile getirdiği için suçlu duruma düşürülmüştür. Suçlu hisseden partner artık kendi duygu ve düşüncelerinden şüphe etmeye başlamıştır. “Sanırım haklı, ben abartıyorum. Ben sorunluyum. O benim için çok şey yapıyor ve üzgün olmamam gerekirdi.” gibi düşüncelerle kişi artık kendi duygularını bastırır ve reddeder. Ne vardır ki bu bastırma artık yerini duygusal olarak tükenmişliğe bırakacaktır. Gittikçe özgüveni düşecektir.

Manipülatifin Özellikleri

»Karşı tarafı sürekli yanlış yapıyormuş gibi hissettirir ve suçluluk duygusuyla yönlendirir. “Beni sevseydin böyle davranmazdın. Yine tartışma çıkarıyorsun!” şeklinde kasıtlı olarak partnerini suçlu hissetmesine neden olabilir.

»Sürekli eleştirir, aşağılayarak küçümser, yetersiz hissettirir.

»Haksız olduğu konularda bile hatasını anlayıp kabul etmek yerine kendini mağdur gibi gösterip karşı tarafı sorumlu hissettirir. Böylece diğer kişinin ona karşı fedakarlık yapmasını bekler.

»Karşı tarafın olayları yanlış hatırladığını veya abarttığını söyleyerek onun gerçeklik algısından şüphe etmesine neden olur.  Bu durum, kişinin kendine olan güvenini sarsar.

»Zaman zaman sevgi ve ilgi gösterir, hayranlık uyandırmak için partnerini göklere çıkartır. Ancak karşı taraf beklentilerine uymadığında soğuk davranarak partnerini yükselttiği gibi de indirir.

»Sosyal çevreden veya ailesinden uzaklaştırarak kişinin kendisine bağımlı olmasını sağlar. Çevresi hakkında “Sana iyi gelmiyor, o iyi biri değil.” şeklinde hep olumsuz konuşur.

»Her zaman tartışmalarda haklı olduğunu düşünür ve karşı tarafın hatalarını sürekli gündeme getirir. Kendi kusurlarını kabul etmekten kaçınır.

»Partnerin olumsuz duygularını yok sayar, görmezden gelir. Partner duygularını ifade ettiğinde “Böyle hissetmen çok saçma ne var şimdi, tartışmayı sürdürmeye devam ediyorsun.” gibi sözlerle suçlu hissettirir.

Manipülasyonla Nasıl Başa Çıkılır?

»Kendi duygularınızın farkına varın. Suçluluk, kaygı, değersiz hissediyorsanız bu duyguları reddetmek yerine kabul edin. Onlar sizin duygularınız. Bakın bakalım size ne anlatmak istiyorlar?

»Kendi ihtiyaçlarınızı ve sınırlarınızı açıkça ifade edin. Sınır koymak, manipülatörün üzerinizdeki etkisini azaltır.

»Net ve açık olun. “Bu şekilde konuşman beni rahatsız ediyor ya da sen inansan da inanmasam da ben böyle hissediyorum. Bu benim duygum.” gibi net bir şekilde kendinizi ifade edin.

»Karmaşık hissettiğinizde ve ne yapacağınızı bilmediğinizde duygusal olarak uzaklaşmak, sizin ruhsal sağlığınızı koruyabilir. “Bu konuşmayı yapmaya hazır değilim, düşünmek için zamana ihtiyacım var.” diyebilirsiniz.

»Çevrenizdeki güvendiğiniz kişilerden destek almak, duygularınızı paylaşmak güçlendirici olabilir. Olaylara daha objektif bakabilmenizi sağlar.

»Manipülasyona maruz kalmak, duygusal olarak oldukça yıpratıcı olabilir. Uzman bir psikologdan profesyonel destek almak, bu süreçte farkındalık kazanmanıza ve özgüveninizi tekrar inşa etmenize yardımcı olabilir.

Unutmayın ki hiçbir ilişki, sizi suçlu, değersiz ya da çaresiz hissettirmemeli. Kendi değerinizi bilmek, manipülasyondan kurtulmanın en önemli adımlarından biridir. Kendinize güvenmek ve sınırlarınıza sahip çıkmak, özgürleşmenin anahtarıdır.